Geschiedenis van Stichting Het Burger Weeshuis Harderwijk
Op 21 oktober 1554 liet pater Johan van Speulde vanaf zijn sterfbed de Harderwijker schepenen (stadsbestuurders) weten dat hij van de opbrengst van zijn goederen een zekere ‘som penningen’ had overgespaard, die hij wilde gebruiken voor het oprichten van een ‘huis en woning’ waar weeskinderen zouden kunnen worden verzorgd. Hij sprak de hoop uit dat andere ‘goede en vrome mensen’ zijn voorbeeld zouden volgen. Die hoop werd niet beschaamd. Er kwam een flinke stroom grote en kleine giften op gang, waardoor de wens van Johan van Speulde kon worden uitgevoerd.
Al een jaar later werden de eerste wezen opgenomen in een huis dat op de hoek van de Markt en de Donkerstraat stond. Van 1651 tot 1872 vonden de wezen onderdak in het gebouw op de hoek van de Korte Kerkstraat en het Kerkplein, nu bekend als de Wheme. In 1872 werd het gebouw Kerkplein 3 betrokken, waar tot 1937 wezen werden verzorgd. In dat jaar besloot men de wezen voortaan onder te brengen bij pleeggezinnen. Overigens werd in 1999 het fronton van de toegangspoort bij de Wheme op de oude plaats in ere hersteld.
Nieuwe taak
Als gevolg van het invoeren van de Algemene Bijstandswet op 1 januari 1965 nam de overheid de verzorging van de wezen over, waardoor de oorspronkelijke taak van de weeshuis werd beëindigd.
Het Burger Weeshuis verdween echter niet, er werd een nieuwe taak gevonden. Op 19 oktober 1967 stelde de Harderwijker gemeenteraad een reglement voor het Burger Weeshuis vast. De netto-opbrengst van het vermogen kreeg als bestemming het verlenen van financiële hulp aan instellingen en particulieren die in de gemeente werkzaam zijn op maatschappelijk, sociaal en cultureel gebied.
Op 27 april 1983 werd het Burger Weeshuis omgezet in een stichting, bestuurd door een regentencollege van zeven regenten. Een aardig detail is dat het regentencollege nog steeds in het gebouw Kerkplein 3 vergadert.
Streekarchivariaat Noord-West Veluwe
Inventaris van het oud archief van het Burger Weeshuis van Harderwijk (1407) 1554-1932